Saunakaravaan

Amsterdam-Noord, november 2019

De Saunakaravaan trekt verder. In december 2019 pakt het zijn biezen op. Nieuwe bestemming vooralsnog onbekend.

 

In november 2019 mocht ik de reizende sauna fotograferen - een droom die uitkwam.

 

Sinds ik in Noord woon bezoek ik de sauna regelmatig. En elke keer opnieuw trof me de schoonheid van de plek, de mensen, de damp, en het vuur.

 

De sauna en naastgelegen culturele ontmoetingsplek De Ruimte liggen op een terrein in Noord dat door de gemeente wordt ontwikkeld voor woningbouw. Een tendens die de voormalige industrieterreinen in Noord beetje bij beetje allemaal treft.

 

De Saunakaravaan bestaat aan de Distelweg sinds 2016. Met veel liefde en toewijding organiseert een groep vrijwilligers naar idee van initiatiefnemer Sander Jaakke wekelijks een sauna avond op zondag. De sauna is gemaakt in een oude bouwkeet. Er is ook een hottub, een coldtub, en een kampvuurplek. Door de jaren heen zijn er soms ook andere sauna's extra aanwezig. Zo was er eens, kan ik me herinneren, een auto waarin je naar de sauna kon gaan. Prachtig afgetimmerd aan de binnenkant, inclusief een ingebouwde houtkachel.

 

De omgebouwde Fiat Multipla, een creatie van de Amerikaanse kunstenaar David Bernstein, is lang niet de enige bijzondere ervaring die me nog lang zal heugen. Direct schieten me de talrijke concerten door het hoofd, die vaak al genoeg aantrekkingskracht hadden om de Saunakaravaan te bezoeken, los van zweten in sauna of dobberen in de hottub. Ik weet niet waar ze al die muzikale talenten vandaan trokken, maar de muziek was (heel) vaak net zo zinnenstrelend als de ontspannende uitwerking van het saunagenot.

 

Daarover gesproken - het saunagenot - is het overigens onmogelijk om niet ook een moment stil te staan bij 'de opgieting'. Dit ritueel, wat twee keer per avond plaatsvindt, is misschien het equivalent van de hoogmis voor saunagangers. Niet alle bezoekers zullen er zo over denken, maar voor een vast aantal geldt dit toch zeker. Opgietingen - het vochtigheidsgehalte opvoeren door middel van het opgieten van water op de hete stenen - vinden in vele sauna's een plek, maar ik ben nooit ergens anders dit indrukwekkende ritueel tegengekomen zoals uitgevoerd in de Saunakaravaan.

 

Er is een specifieke groep bezoekers die het opgieten voor zijn rekening neemt. Voor deze plaatsvindt wordt deze voorbereid. Het tweetal dat de opgieting verzorgt trekt zich terug in de massageruimte. Uit een set van etherische olieën kiezen ze er een paar. Vervolgens voegen ze, heel zorgvuldig, de gekozen olie toe aan een aantal waterflesjes. De flesjes gaan in een houten emmer, klaar voor gebruik in de sauna, waar ze één voor één worden opgegoten, steeds een korte tussenpauze waarin de waterdamp met een handdoek van boven de kachel de ruimte in wordt geslingerd en geslagen - gevolgd door oe en aah kreten van de deelnemers. Een enkele keer wordt er collectief ohm gechant als het gedeelde lot van de bezengelende hitte  de afzonderlijke geesten lijkt te versmelten bij het doorstaan van het ritueel.

 

En alsof het na opgieting, muziek, hottub, kampvuur en lekkere veganistische hapjes nog niet genoeg is met de extase, zijn er elke week ook nog eens twee masseurs, waarbij je onder handen kan worden genomen voor een schappelijke prijs in een prachtige yurt, de Pagode genaamd.

 

Zo drentelt iedereen op zondagavond door elkaar heen. Over de sompige grond van kleedcabine naar sauna, pagode, kampvuur, raketdouche... Een levenserend feest dat nu verder trekt met onbekende bestemming.

 

Saunakaravaan, bedankt.

The Saunakaravaan moves on. It goes back on the road again. For now, the next stop is unknown.

 

I was allowed to make photos of this travelling sauna in November 2019 - a dream come true.

 

Since I came to live in the North district of Amsterdam, I frequently visit the sauna. The beauty of this place struck me every single time: the people, the steam, and the fire.

 

Sauna and the adjacent cultural venue De Ruimte are located in an area that the city government will develop for new housing projects; a trend happening all around North's former industrial terrains close to the river IJ.

 

The Sauna Caravan exists on its current location since 2016. In the spirit of its founder, Sander Jaakke, a group of volunteers organises a weekly sauna event on Sunday evening with a lot of love and dedication. The sauna is situated in a former site office. There are also a hottub, a coldtub and a bonfire pit. Throughout the Caravan's stay, other mobile saunas passed on through as well. I remember a car in which you could sauna. Beautifully crafted inside, with build-in wood stove included.

 

The transformed Fiat Multipla, a creation of the American artist David Bernstein, is not the only special memory that will stay with me for a long time. The many concerts come to my mind, having such an great pull from themselves, you would almost forget about sweating or chilling in a hottub. I don't know where they attracted all these talents from, but the music was (very) often as equally delightful as the relaxing effect of saunas pleasure.

 

Speaking of which - saunas pleasure - it's impossible not to dwell upon 'the infusion'. This ritual, happening twice a night, is perhaps the equivalent of the high mass for sauna frequenters. Not all visitors would think alike, but this certainly applies to a fixed number. Infusions - increasing the humidity by pouring water on hot stones - take place in many saunas, but I've never witnessed this impressive ritual quite like this other than in the Saunakaravaan.

 

A specific group of visitors takes care of the infusion. Before it happens, it's prepared for. The couple that will execute the ritual withdraws to an empty side room. From a set of ethereal oils they select a few favourable flavors. Next, very carefully, they add a set amout of oil drops into small bottles of water. These bottles are placed in a wooden bucket, ready to use in the sauna, where they will be poured over the hot stones one by one, having short breaks inbetween where the second member of the infusion couple fans the hot vapor through the room by swinging a towel - followed by oo and aah sounds from the participants. A few times a collective ohm is chanted when the increasing heat melts the minds of the sweaters into one.

 

And, when you're thinking that's it, having infusions, great concerts, hottub chilling, bonfires and delicious vegan snacks, there are also masseurs, giving you a wonderful time for a fair price in the beautifully decorated yurt, named the Pagode.

 

This is how everybody roams around. Walking over swampy soil from changing room to sauna, pagode, the fire pit, rocket shower... A life honouring feast that now moves on, its destination unkown.

 

Saunakaravaan, big thanks.

Saunakaravaan,

Amsterdam-Noord,

november 2019